Η σημερινή μας φιλοξενούμενη δεν είναι άλλη από τη Δρ Ελένη Κελίρη. Η Ελένη είναι μια νέα κοπέλα η οποία έχει βραβευτεί πάρα πολλές φορές με την πιο γνωστή να είναι το Forbes 30 Under 30. Η συζήτηση μας είχε πολλά, για το χαμό της μητέρας της, τους κόπους για να καταφέρει να βρίσκεται εδώ που είναι σήμερα, τα ενίοτε απαξιωτικά σχόλια και πολλά άλλα. Για μας αυτή η συνέντευξη είναι πολύ σημαντική γιατί πρώτα απ' όλα είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε έναν υπέροχο άνθρωπο και μετά μια λαμπρή επιστήμονα. Ευχόμαστε κάθε καλό στην πορεία της Ελένης και υποσχόμαστε ότι οι δρόμοι μας θα ξανά συναντηθούν σύντομα. Καλή ανάγνωση.
Πώς αντιμετώπισες τις καταστάσεις με τον κορονοϊό και ποιες ήταν οι εμπειρίες σου;
Θεωρώ ότι ήταν μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητα μας, αναγκαστήκαμε ως άνθρωποι να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας και να δούμε τα θέματα υγείας πιο σοβαρά. Προσωπικά, ήταν ακόμα πιο δύσκολο διότι λίγο πριν τα πρώτα κρούσματα του κορονοϊού έχασα τη μητέρα μου και το θείο μου, και λίγο αργότερα δύο ακόμη αγαπημένα συγγενικά μου πρόσωπα. Οπόταν καταλαβαίνετε πως ο κορονοϊός και η απομόνωση των ανθρώπων που έφερε, σε συνδυασμό με το πένθος που είναι μια περίοδος που η ανάγκη για ανθρώπινες επαφές είναι ακόμα μεγαλύτερη, και μια έντονη καθημερινότητα στην ακαδημαϊκή μου πορεία, έκαναν αυτή την περίοδο πιο έντονη για μένα. Όμως αυτή είναι η ζωή, οι δυσκολίες έρχονται και φεύγουν, κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να συνεχίζουμε.
Πώς αντιμετώπισες όλες αυτές τις καταστάσεις;
Δεν ξέρω αν κατάφερα να τις αντιμετωπίσω ή αν ακόμα προσπαθώ να ανασυγκροτηθώ, όμως νομίζω ότι σημασία έχει να μπορέσεις να βρεις μια ισορροπία σε όλα τα πράγματα στη ζωή. Επιβάλλεται να προσπαθούμε να βλέπουμε και τη θετική πλευρά των πραγμάτων, και εκεί που δε μπορείς να τη δεις, τουλάχιστον να προσπαθείς να τη δημιουργήσεις, ώστε να αντιμετωπίσεις την πραγματικότητα με τις όποιες δυσκολίες της, και να συνεχίσεις. Οι δύσκολες στιγμές λειτουργούν σαν μάθημα, σε γεμίζουν με εφόδια για το μέλλον, έτσι θέλω να το βλέπω.
Πότε και πώς αποφάσισες να σπουδάσεις χημεία και τι βρήκες ενδιαφέρον σε αυτή την επιστήμη;
Από το Γυμνάσιο είχα ήδη καταλάβει πόσο πολύ μου άρεσε αυτός ο τομέας, περισσότερο ως ιδέα τότε, αφού ήταν και η πρώτη επαφή που είχα με το μάθημα της Χημείας. Το είχα εκφράσει πολύ νωρίς ότι ήθελα να σπουδάσω Χημεία, και θυμάμαι πως μου έλεγαν ότι ήταν πολύ γρήγορα για να αποφασίσω και πως κανείς δεν ξέρει τι πραγματικά θέλει να κάνει στη ζωή του σε εκείνες τις ηλικίες. Νομίζω στην αρχή με έλκυσε το περιβάλλον του εργαστηρίου, ήταν κάτι σπουδαίο για μένα να βλέπω τους εργαστηριακούς πάγκους, τον εξοπλισμό (κωνικές φιάλες, λύχνοι, δοκιμαστικοί σωλήνες), ακόμα και το γεγονός του να φορείς την εργαστηριακή ποδιά μου ήταν εξίσου ελκυστικό. Επίσης, ένοιωθα να συνάδει με πολλά στοιχεία του χαρακτήρα μου, όπως το να εξερευνάς, να μαθαίνεις, να πειραματίζεσαι, να παρατηρείς και να βγάζεις ουσιαστικά συμπεράσματα από αυτά που παρατηρείς. Στο Λύκειο ήμουν αποφασισμένη για το τι ήθελα να σπουδάσω, αν και μια μικρή αδυναμία που είχα στα Μαθηματικά ίσως να με φόβισε λίγο. Σήμερα νοιώθω ευγνώμων γιατί με πείσμωσα και κυνήγησα τα όνειρα μου, παρ’ όλο το φόβο της αποτυχίας. Υπάρχουν πάρα πολλοί κλάδοι στην Χημεία που μπορεί κανείς να καταπιαστεί, και μάλιστα χωρίς να είναι απαραίτητη η χρήση «σκληροπυρηνικών» Μαθηματικών. Όσον αφορά το τι βρήκα ενδιαφέρον, ήταν οι χημικές αντιδράσεις, η Οργανική Χημεία, κυρίως στο κομμάτι της σύνθεσης νέων χημικών δομών, η ποικιλομορφία των χημικών δομών και των ιδιοτήτων τους (φαρμακευτικά σκευάσματα, καύσιμα, πρόσθετα τροφίμων κ.α.). Στην πορεία καταλαβαίνεις ότι η χημεία είναι παντού, από τα φάρμακα που παίρνουμε, τα ρούχα που θα φορέσουμε αλλά και τον καφέ που θα πιούμε. Με εξίταρε επίσης το γεγονός ότι όλες οι ανακαλύψεις εξηγούνται επιστημονικά, και η Επιστήμη της Χημείας έχει μεγάλο μερίδιο σε αυτό.
Ποιος ήταν ο προορισμός των σπουδών σου και γιατί τον επέλεξες;
Ήταν ένα ερωτηματικό για να είμαι ειλικρινής. Δεν είχα ξεκάθαρο πλάνο στο Λύκειο για το που θέλω να πάω να σπουδάσω, ούτε έψαξα το ενδεχόμενο του εξωτερικού. Άκουγα συμμαθητές να ετοιμάζονται για Ηνωμένο Βασίλειο, και Η.Π.Α, όμως δεν ήταν κάτι που είχα σαν επιλογή, διότι δεν το είχαμε συζητήσει τότε με τους γονείς μου. Οπόταν στο μυαλό μου είχα σαν επιλογές την Ελλάδα και την Κύπρο. Έδωσα Παγκύπριες εξετάσεις και πέρασα Χημεία με κατεύθυνση Τρόφιμα και Περιβάλλον στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και Χημεία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Επέλεξα για οικονομικούς, κυρίως, λόγους το Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Ήρθαν τα πράγματα όπως τα περίμενες στις σπουδές, ήταν κάτι που σε χαροποίησε η επιλογή σου;
Η σπουδή μου ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες που είχα. Θυμάμαι ότι μπήκα με πολύ ενθουσιασμό για τον κλάδο, και με ακολούθησε καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών μου. Όσο περισσότερα μάθαινα τόσο περισσότερο χαρούμενη ήμουν με αυτό που επέλεξα. Σίγουρα δεν περίμενα την κούραση, την πίεση των εξετάσεων, των εργασιών, των πολύωρων εργαστηρίων, και όλα τα συναφή που φέρνει ένα τέτοιο πτυχίο, αλλά στο τέλος της ημέρας είναι ευχαρίστηση όταν κάνεις αυτό που αγαπάς, ακόμα και όταν σε κουράζει.
Ήσουν πρόεδρος στον Όμιλο Εθελοντών Φοιτητών. Τι αποκόμισες από αυτό, και πόση αξία έχει για σένα η προσφορά και πώς προέκυψε αυτός ο όμιλος στη ζωή σου;
Ο Όμιλος Εθελοντών Φοιτητών προέκυψε όταν πήγα στην Βραδιά Ομίλων του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οπόταν, όταν άκουσα ότι υπάρχει ένας τέτοιος όμιλος γράφτηκα ως μέλος. Ακολούθως, συμμετείχα τακτικά σε εκδηλώσεις του Ομίλου, βοηθούσα σε φιλανθρωπικές διοργανώσεις, και δραστηριοποιήθηκα στον όμιλο πιο ενεργά το 2015, από το 2015-2017 είχα την τιμή να εκλεγώ πρόεδρος και να διοργανώσω με το υπόλοιπο συμβούλιο πρωτότυπες δράσεις και πρωτοβουλίες εντός και εκτός του Πανεπιστημίου. Καταλαβαίνω πως κάποιες φορές, ως άτομα μας αρέσει να προσηλωνόμαστε στους στόχους μας, στο τι θα κάνουμε για τον εαυτό μας, στο πως θα είμαστε οι καλύτεροι στις σπουδές μας, ενώ ο εθελοντισμός σου δίνει κάτι διαφορετικό. Σε κάνει να αντιληφθείς ως ένα σημείο τον πόνο του άλλου, πού μπορείς να φανείς χρήσιμος στην κοινωνία, και να προσφέρεις ουσιαστικά βοήθεια εκεί που υπάρχει ανάγκη. Για μένα αυτό είναι το πιο σημαντικό κομμάτι, και δεν μπορεί να διδαχθεί σε καμία αίθουσα διδασκαλίας. Επίσης, πέραν των κοινωνικών αξιών που προσφέρει η ενασχόληση με τον εθελοντισμό, η συμμετοχή σε τέτοιου είδους οργανώσεις δίνει στους νέους επικοινωνιακές και οργανωτικές δεξιότητες που δύσκολα μπορεί να αναπτύξει μέσω των αποκλειστικών σπουδών του. Ενθαρρύνω όλους τους νέους να καταπιάνονται με πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα, διότι σε βοηθούν να χτίσεις ένα σφαιρικό χαρακτήρα και να διευρύνεις τους ορίζοντες σου.
Ήσουν Υπεύθυνη Εξωτερικών Υποθέσεων του Συντονιστικού Συμβουλίου των Ομίλων του Πανεπιστημίου Κύπρου (2017-2018). Τι ακριβώς είναι αυτός ο ρόλος που είχες;
Το Συντονιστικό Συμβούλιο των Ομίλων του Παν. Κύπρου έχει την ευθύνη και το συντονισμό όλων των ομίλων του Πανεπιστημίου Κύπρου. Από την οικονομική διαχείριση, την κατανομή των κονδυλίων με τον Υπεύθυνο Λειτουργό του Πανεπιστημίου, την εύρεση Χορηγών για τις εκδηλώσεις των Ομίλων, την διοργάνωση εκπαιδευτικών διημέρων για συντονισμό των δράσεων, μέχρι και τη προβολή και προώθηση των Ομίλων εκτός του Πανεπιστημίου. Πολλές φορές νοιώθω πως αυτά που πρόσφερα ήταν μηδαμινά με αυτά που έμαθα. Και είναι αστείο που πίστευα ότι δε θα μου χρησιμέψουν . Σήμερα καταλαβαίνω ότι οι περισσότερες δεξιότητες (soft skills) που αποκόμισα βρήκαν εφαρμογή στην καθημερινότητα μου, ακόμα και στο Διδακτορικό μου.
Πώς κατάφερνες να συνδυάσεις το διάβασμα με όλες αυτές τις ενασχολήσεις;
Νομίζω πως στο Πανεπιστήμιο δεν κατάφερα ποτέ να κοιμηθώ σωστά. Ήμουν πάντα με πολύ λίγες ώρες ύπνου, και σήμερα βιώνω την κούραση του τότε! Χωρίς υπερβολή ήμουν πάντα με «την ψυχή στο στόμα», για να τα προλάβω όλα! Πέραν από τους Ομίλους, συμμετείχα στη Βουλή των Νέων Αντιπροσώπων στην Επιτροπή Περιβάλλοντος και στην Επιτροπή Παιδείας, στο European Youth Parliament, στο Famelab (διαγωνισμός επικοινωνίας της Επιστήμης), σε φεστιβάλ Νεολαίας, και διετέλεσα εκπρόσωπος φοιτητών στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου. Να πω ότι παράλληλα δούλευα και στη Φοιτητική Μέριμνα του Πανεπιστημίου; Πολλές φορές όταν σπουδάζεις χρειάζεται να είσαι ο «cheerleader» του εαυτού σου. Θυμάμαι ότι πάντα είχα ένα τεράστιο ετήσιο ημερολόγιο τοίχου με όλα τα deadlines, τις εξετάσεις, τις υποχρεώσεις που είχα, και το ακολουθούσα κατά γράμμα. Είχα μάλιστα και ημερήσιο ημερολόγιο που έγραφε ανά ώρα τι είχα να κάνω. Το μυστικό μου «tip» ήταν ότι έβρισκα μια εβδομάδα συνήθως μετά τις εξετάσεις που έκλεινα ένα ταξίδι, μόνη μου ή με παρέα. Σημάδευα το ημερολόγιο με έντονα χρώματα εκείνες τις μέρες για να ξεχωρίζει και να μου θυμίζει την επιβράβευση, οπόταν λειτουργούσε και ως «καύσιμο» για να πετυχαίνω το πρόγραμμα. Μέχρι και σήμερα δεν αποχωρίζομαι το ημερολόγιο, όμως αυτό το διάστημα, στη μέτα-Διδακτορικού εποχή (γέλια!) είμαι πιο ήρεμη από υποχρεώσεις οπόταν βλέπω για πρώτη φορά άσπρα κενά στις σελίδες. Το είχα ανάγκη να μη γεμίζω τόσο τις μέρες μου, αν και πάλι άρχισα να δραστηριοποιούμε με τα κοινά.
Πώς αποφάσισες να συνδυάσεις το δεύτερο πτυχίο των …. και γιατί; Και πόσο δύσκολο ήταν για σένα αυτός ο συνδυασμός;
Απορώ κι εγώ κάποιες φορές με τον εαυτό μου για να είμαι ειλικρινής. Θυμάμαι ότι τότε δούλευα στη Φοιτητική Μέριμνα και είχαν βγει οι αιτήσεις για δευτερεύον πτυχία σπουδών. Έρχονταν αρκετοί φοιτητές για να φέρουν αιτήσεις και σκεφτόμουν πως ήταν καλή ευκαιρία να δω κάτι διαφορετικό από τις σπουδές μου, έτσι το πήρα απόφαση και έκανα και εγώ την αίτηση μου. Πολλοί μου έλεγαν πως θα αργήσω να αποφοιτήσω, και πως η Επιχειρηματικότητα δε συνάδει με τις σπουδές της Χημείας, ή ακόμη χειρότερα ότι αν αλλάξω κλάδο δε θα επιστρέψω πίσω. Δεν άκουσα κανένα, ακολούθησα το ένστικτο μου, ήθελα να μάθω κάτι καινούριο, κάτι που είτε μπορεί να με βοηθήσει είτε όχι, δε με ενδιέφερε το πως ακριβώς θα το αξιοποιούσα. Το αποφασίζω, λοιπόν, στο τελευταίο έτος να πάρω πάρα πολλά μαθήματα επιχειρηματικότητας, ώστε να καταφέρω να το τελειώσω σε ενάμιση χρόνο. Θυμάμαι να βοηθάω άτομα του κλάδου με τις εργασίες και να τους εξηγώ Χρηματοοικονομικά που «δεν είχα ιδέα» 2 μήνες πριν. Όταν πήρα τόσα πολλά μαθήματα σε ένα εξάμηνο ο υπεύθυνος του Προγράμματος μου είπε πως είναι τόσα πολλά και θα αποτύχω. Όχι μόνο δεν απέτυχα σε κανένα, αλλά τελείωσα όντως μέσα σε ένα χρόνο, με τα πλείστα άριστα. Έχω να πω ότι προτιμώ να με υποτιμούν παρά να με υπερεκτιμούν, διότι έτσι μου δίνουν και το περιθώριο να τους εκπλήξω ευχάριστα.
Τι ήταν ακριβώς αυτό το πτυχίο και γιατί σε ενθουσίασε τόσο;
Ο κλάδος της Επιχειρηματικότητας καταπιάνεται με θέματα όπως η Ηγεσία, το Μάρκετινγκ, τα Χρηματοοικονομικά, τη Στρατηγική Διοίκηση, τη Συμπεριφορά του Καταναλωτή, την Καινοτομία, το Project Management, και πολλά άλλα. Κάναμε μαθήματα ηγεσίας, όπου εκεί δε βλέπεις αυτό καθαυτό πώς να ηγηθείς, αλλά βλέπεις συμπεριφορές ηγετών, τι χρειάζεται ο κόσμος από έναν ηγέτη. Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά την καθηγήτρια να μας μιλά για τη συναυλία των Queen στο Live Aid το 1985 και ουσιαστικά έπρεπε να παρατηρήσουμε την επαφή του Murphy με τον κόσμο. Παραλληλίσαμε τα ηγετικά χαρακτηριστικά με την ανταπόκριση του κόσμου. Ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον μαθήματα, και αυτή η μετάβαση, του mindset κυρίως, ήταν πάρα πολύ δύσκολη, διότι στη χημεία βρίσκεσαι σε ένα εργαστήριο και δουλεύεις τις πλείστες φορές μόνος, επίσης η κριτική σκέψη χρειάζεται αλλά μέσα σε ένα προκαθορισμένο πλαίσιο της λογικής. Ενώ εκεί έμαθα να δουλεύω πιο συλλογικά, σε ομάδες, και να σκέφτομαι δημιουργικά. Ήταν πρωτόγνωρα και ο κλάδος και ο τρόπος σκέψης.
Πήρατε βραβείο στο διαγωνισμό επιχειρηματικότητας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Πώς προέκυψε και ποια ήταν η ιδέα σας;
Στο μάθημα της Επιχειρηματικότητας ήμασταν μια ομάδα οι λίγο πιο «άσχετοι» του κλάδου. Για να το θέσω σωστά, ήμασταν μερικά άτομα από άλλους κλάδους που παρακολουθούσαμε τα μαθήματα και έτσι όταν χρειάστηκε να κάνουμε ομάδες για εργασία κάναμε μεταξύ μας ομάδα. Η ομάδα μας είχε δύο Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς, έναν από την Πληροφορική, μία από τη Διοίκηση Επιχειρήσεων και εγώ από τη Χημεία. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε στο μάθημα σε μία ιδέα για να αναπτύξουμε ένα wearable για κωφούς γονείς ώστε να μπορούν να αντιλαμβάνονται όταν κλαίνε τα μωρά τους. Η ιδέα προέκυψε όταν ήμουν πρόεδρος στον Όμιλο Εθελοντών και διοργανώσαμε μια εκδήλωση για τους κωφούς. Εκείνη τη μέρα η μια νεαρή μητέρα που ήταν κωφή μας εξήγησε τις δυσκολίες που είχε όταν έκλεγέ το μωρό της. Κανείς μας δεν μπορούσε να φανταστεί πόσο δύσκολη θα μπορούσε να είναι η νύχτα ενός κωφού γονέα. Μας εξήγησε πως οι κωφοί μένουν δίπλα από την κούνια των παιδιών τους για αρκετό καιρό, ως άυπνοι προστάτες μέχρι να σιγουρευτούν ότι δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα το βράδυ. Ξεκινήσαμε λοιπόν την ιδέα της δημιουργίας ενός wearable το οποίο θα δονείτω όταν κλαίει το μωρό. Αναπτύξαμε όλο το επιχειρηματικό πλάνο, μέχρι και ένα prototype του προϊόντος, στρατηγική για το μάρκετινγκ, και πολλά άλλα, όλα με πολύ ενθουσιασμό. Με αυτή την ιδέα συμμετείχαμε στον διαγωνισμό καινοτομίας όπου και λάβαμε την πρώτη θέση. Μετά από κάποιους μήνες είδαμε να βγαίνει στην αγορά ένα ταυτόσημο προϊόν κάτω από την επωνυμία “Summer Infant Babble Band monitor”. Είναι απίστευτο πόσο γρήγορα πραγματοποιούνται κάποιες ιδέες και πόσες ιδέες μπορεί να «δουλεύονται» παράλληλα σε διαφορετικές γωνιές του πλανήτη. Το μόνο σίγουρο ότι είμαστε περήφανοι που σκεφτήκαμε έστω μία πραγματική ανάγκη της αγοράς. Ήταν επίσης και ένα γενικότερο μάθημα πως τις επιχειρηματικές ιδέες δεν πρέπει να τις σκέφτεσαι πολύ αλλά να δρας άμεσα και να εισβάλλεις γρήγορα στην αγορά πριν χάσεις το μερίδιο.
Όταν τελειώνεις τις σπουδές σου, ποια ήταν η απόφαση για το μετά;
Σκεφτόμουν για κάποιο μεταπτυχιακό Αναλυτικής Χημείας στην Ευρώπη, τα δύο που με είχαν ελκύσει ήταν το Analytical Chemistry του Uppsala Universität και το Advanced Analytical Chemistry του Lund University, όπου έκανα τις αιτήσεις μου και έγινα αποδεχτή. Στο μεταξύ μου προσφέρθηκε Υποτροφία από το Πολυτεχνείο της Δανίας σε συνεργασία με τη Δρ. Μαρία Αντωνίου από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου ώστε να εργαστώ ως επισκέπτρια ερευνητική συνεργάτης στο Τμήμα Περιβαλλοντικής Μηχανικής για την ανάπτυξη οπτικών μεθόδων ανίχνευσης χλωρίου, το οποίο μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Έτσι πήρα την απόφαση να φύγω από την Κύπρο το 2018 με την ολοκλήρωση των σπουδών μου, και να εργαστώ στη Δανία για 6 μήνες. Με τη λήξη του ερευνητικού προγράμματος επέστρεψα στην Κύπρο (ΤΕΠΑΚ) όπου και άρχισα την ερευνητική δραστηριότητα του Διδακτορικού μου στο Εργαστήριο Επεξεργασίας Υδάτων.
Το 2019 ξεκίνησες το Διδακτορικό σου. Σε ποιο τομέα εξειδικεύεσαι;
Όταν έγινα αποδεκτή στο Διδακτορικό Πρόγραμμα σπουδών το Τμήμα ονομαζόταν «Επιστήμης και Τεχνολογίας Περιβάλλοντος» ενώ αργότερα μετονομάστηκε σε «Τμήμα Χημικής Μηχανικής». Το θέμα της Διδακτορικής μου διατριβής ήταν «Εξεργασία υδάτων επιρρυπασμένων με τοξικά κυανοβακτήρια μέσω χημικών οξειδωτικών μεθόδων φιλικών προς το περιβάλλον».
Έρευνα ή Διδασκαλία. Ποιο από τα δύο απολαμβάνεις περισσότερο και με τι θέλεις να ασχοληθείς από τα δύο;
Την έρευνα τη λατρεύω, αν είχα να διαλέξω ένα από τα δύο θα διάλεγα το Εργαστηριακό κομμάτι. Όμως μου αρέσει και η διάδοση της γνώσης, όποια και να είναι αυτή, οπόταν δε θα απέκλεια κανένα από τα δύο. Ίσως να είμαι λίγο πιο αυστηρή απ’ ότι χρειάζεται με τους φοιτητές όταν ενδεχομένως διδάσκω. Αυτό που κατάλαβα είναι πως απολαμβάνω να μοιράζομαι τις γνώσεις μου αλλά όχι με τον επίσημο τρόπο. Η μη τυπική μάθηση μου αρέσει περισσότερο από την τυπική μάθηση. Σε μια μη τυπική μάθηση θα μπορούσα να μεταφέρω τις γνώσεις μου με περισσότερη ευκολία διότι σου δίνει το περιθώριο να εμπνεύσεις, να χειριστείς τη διδασκαλία πιο δημιουργικά, και να δουν οι μαθητές/φοιτητές την γνώση ως εφόδιο και όχι ως εξεταστέα ύλη.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι στο Διδακτορικό;
Να διαχειριστείς πάρα πολλά πράγματα, ταυτόχρονα, σε στενά χρονικά περιθώρια. Πριν ξεκινήσει κάποιος ένα διδακτορικό στην πλειοψηφία πιστεύει ότι το μοναδικό πράγμα με το οποίο θα απασχολεί την ημέρα του είναι η έρευνα του, και πως οι ατελείωτες ώρες στο εργαστήριο θα είναι το πιο δύσκολο κομμάτι του Διδακτορικού. Η αλήθεια είναι ότι ένας διδακτορικός φοιτητής καλείται να αντιμετωπίσει πάρα πολλά διαφορετικά πράγματα, που τις πιο πολλές φορές είναι απρόβλεπτα. Γενικά μιλώντας, ένα Διδακτορικός φοιτητής έχει υπό την ευθύνη του την ετοιμασία πρωτοκόλλων ανάλυσης, την ανάπτυξη δικτύου συνεργατών, την ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων με συνεργάτες για την υλοποίηση ερευνητικών στόχων, τη συμμετοχή στη διαδικασία συγγραφής ερευνητικών προτάσεων για χρηματοδότηση, την παραγγελία χημικών, την παραλαβή χημικών και εξοπλισμού, την αρχειοθέτηση των εξόδων, το σχεδιασμό των επόμενων πειραματικών διαδικασιών, τον μηνιαίο προγραμματισμό των πειραμάτων, την προετοιμασία παρουσιάσεων για συνέδρια, τη συγγραφή επιστημονικών άρθρων, την επίβλεψη φοιτητών, την διοργάνωση εκδηλώσεων, και πολλές φορές τη διαχείριση διαπροσωπικών σχέσεων. Δυστυχώς, στην Κύπρο ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Διδακτορικοί φοιτητές είναι η έλλειψη χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά έχει βαθύτερη έννοια, διότι είναι απαράδεκτο να θεωρούμε τον Διδακτορικό φοιτητή ως «δωρεάν εργατικό δυναμικό», όπου στην Κύπρο, επίσης, πληρώνει αντί να πληρώνετε για να φέρει εις πέρας ερευνητικό έργο. Πρωτάκουστο και απαράδεκτο κατά τη γνώμη μου. Εγώ ήμουν από τους αρκετά τυχερούς που εργάστηκα σε ερευνητικά προγράμματα παράλληλα με την ερευνητική μου δραστηριότητα, κατά διαστήματα. Για εμένα το δυσκολότερο κομμάτι ήταν η κατάσταση διαρκούς σκέψης, όπου το μυαλό μου ήταν συνεχώς σε εγρήγορση και απασχολημένο με τις ερευνητικές ιδέες, σε σημείο που δεν είχα το περιθώριο να το ξεκουράσω επαρκώς ή να ασχοληθώ με κάτι χαλαρωτικό, ακόμα και για ένα χαλαρό καφέ με φίλους.
Τι σημασία και τι νόημα έχουν για σένα η γνώση και η εκμάθηση;
Γενικά πιστεύω ότι το να μαθαίνεις καινούργια πράγματα έχει τεράστια αξία διότι σε βοηθά να ανοίξεις τους ορίζοντες σου, να αντιλαμβάνεσαι περισσότερα, και μέσω αυτού να μπορείς να παράγεις γνώση και να προσφέρεις πίσω στην κοινωνία, την επιστήμη, και τον πολιτισμό. Κάποιες φορές, όμως, είναι καλό να ξεκουράζουμε το μυαλό μας. Όπως σε όλα, έτσι και σε αυτό χρειάζεται μια ισορροπία.
Μέχρι τώρα έχεις τρεις δημοσιεύσεις. Πώς ήταν το συναίσθημα την πρώτη φορά όταν εγκρίθηκε το πρώτο; Και ποια ήταν τα θέματα τους;
Η πρώτη μου δημοσίευση αφορούσε την παρακολούθηση των φυσικοχημικών παραμέτρων του νερού στη Λίμνη της Αθαλάσσας, στη Λευκωσία. Ουσιαστικά, παρακολουθούσαμε την ποιότητα του νερού περίπου για ένα χρόνο με μηνιαίες δειγματοληψίες, σε συνεργασία με το Τμήμα Δασών. Μετά από την ανάπτυξη κάποιων ενδεχομένως τοξικών βακτηρίων (κυανοβακτηρίων) στο νερό το καλοκαίρι του 2019, μελετήσαμε γενετικά τη βιομάζα η οποία μας επιβεβαίωσε την απουσία τοξικότητας και κυανοτοξινών από το νερό της λίμνης. Ακολούθως εφαρμόσαμε μεταλλικά υπεροξείδια κοκκώδους μορφής για την επεξεργασία και τον καθαρισμό του νερού σε εργαστηριακή κλίμακα. Τα αποτελέσματα της ερευνητικής μας δραστηριότητας δημοσιεύθηκαν στο Environmental Sciences Europe, το 2021 . Ήταν η πρώτη επιτυχής εφαρμογή της χημικής οξειδωτικής μεθόδου, την οποία αναπτύξαμε περαιτέρω στην πορεία. Οι επόμενες δημοσιεύσεις αφορούσαν την ανάπτυξη οπτικής μεθόδου ανίχνευσης χλωρίου και τη χρήση μεταλλικών υπεροξειδίων δεσμευμένων σε υφασμάτινα συστήματα για την επεξεργασία νερού επιρρυπασμένων με κυανοβακτήρια.
Πήρες πάρα πολλά βραβεία μέχρι τώρα και το πιο γνωστό να είναι το "Forbes 30 under 30" Ποιο βραβείο που πήρες σε άγγιξε περισσότερο και πώς ένιωσες όταν το έμαθες;
Γενικά, χαίρομαι περισσότερο με τις επιτυχίες άλλων παρά με τις δικές μου. Χαίρομαι να βλέπω νέους να πετυχαίνουν σε όλους τους τομείς, μου δίνει μια περισσή ικανοποίηση πως ο κόσμος προχωρά. Οπόταν τα βραβεία τα βλέπω σαν μια νίκη της γενιάς μας, ειδικά το «Forbes 30 under 30» είναι η επιβεβαίωση των νέων. Ήταν προφανώς μια πολύ τιμητική διάκριση και για τους 30, η οποία μας πρόσφερε την ηθική ικανοποίηση ότι το έργο των νέων σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς αναγνωρίζεται. Αν είχα να επιλέξω το βραβείο που με χαροποίησε ιδιαίτερα, αυτό θα ήταν το «Prince Sultan Water Specialist Grant», διότι είναι ένα αρκετά περίβλεπτο βραβείο και με τιμά ιδιαίτερα που κατάφερα να το πάρω από τα πρώτα κιόλας βήματα της καριέρας μου.
Ποια είναι τα χόμπι σου, και πώς περνάς τον ελεύθερο σου χρόνο; Βρίσκεις ώρα για τον εαυτό σου με ένα τόσο βεβαρημένο πρόγραμμα;
Τα τελευταία χρόνια είχα παραμερίσει τα χόμπι μου, το οποίο φαντάζομαι ήταν «μέρος της διαδικασίας». Δε μπορείς να έχεις τα πάντα, είναι θέμα προτεραιοτήτων σε κάθε φάση της ζωής μας. Τον Δεκέμβριο ολοκλήρωσα το Διδακτορικό μου, και αυτό τον καιρό προσπαθώ να ανασυγκροτήσω το πρόγραμμα μου. Είναι μεγάλη μετάβαση από το Διδακτορικό στην σημερινή καθημερινότητα, είναι όμως ευχάριστη μετάβαση. Βρίσκω χρόνο για να παίξω επιτραπέζια αντισφαίριση (πινγκ-πονγκ), ασχολούμαι με τη δημιουργική γραφή, απολαμβάνω το περπάτημα στη θάλασσα, που για μένα η θάλασσα είναι το πιο χαλαρωτικό πράγμα στον κόσμο. Ήταν κάποιες λεπτομέρειες στην καθημερινότητα που μου είχαν λείψει.
Ποιοι είναι οι στόχοι της Ελένης Κελίρη για το μέλλον;
Οι στόχοι μου είναι περισσότερο για τη ζωή την προκειμένη φάση. Να βρω πράγματα που με ευχαριστούν, να κάνω δραστηριότητες που αγαπώ, και να βρίσκω περισσότερο χρόνο για τον σύζυγο, την οικογένεια και τους ανθρώπους γύρω μου. Πρόσφατα, έκανα μια μεγάλη αλλαγή στην καριέρα μου, εγκατέλειψα την «ακαδημαϊκή» κοινότητα. Εργάζομαι πλέον στον τομέα της Φαρμακοβιομηχανίας ως Αναλυτής Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D Analyst), που για μένα είναι κάτι καινούργιο αλλά συναρπαστικό. Ήθελα ανέκαθεν μετά το Διδακτορικό να εργαστώ στον Βιομηχανικό Τομέα για μπορέσω να μεταφέρω τις γνώσεις μου σε ένα παραγωγικό περιβάλλον, οπόταν νοιώθω ευλογημένη που σήμερα είμαι εκεί. Εύχομαι όλοι ανεξαιρέτως να σπουδάσουν αυτό που ονειρεύονται και να εργαστούν στον τομέα τους, είναι μεγάλη τύχη και ευλογία αυτό στις μέρες μας.
Συνέντευξη απο τους:
Ανδρέας Κουτσόλουκας
Συντονισμός/Επιμέλεια:
Αιμίλιος Χατζηλιασή